די אינפֿאָרמאַציע דערקלערט וואָס צו טאָן אין שטוב אויב איר נעמט קעיר פון עמעצער וואָס האט אָדער קען האָבן COVID-19. אין דעם בלאַט הײסט די פֿראַזע דער פּאַציענט דעם מענטש װאָס איר זאָרגט זיך דערפֿאַר.
איר זאָלט אױסמײדן זיך זאָרגן פֿאַר עמיצן מיט COVID-19 אױב איר אַלײן האָט כראָנישע מעדיצינישע צושטאַנדן אָדער אַ שװאַכע אימיון סיסטעם. אויב איר האָט פֿראגן וועגן צי איר זאָלט נעמען קעיר פון עמעצער וואָס האָט אָדער קען האָבן COVID-19, רעדט מיט אייער העלטקעיר פּראָװײדער.
העלפֿט דעם פּאַציענט זיך אַן עצה געבן מיט זײערע סימפּטאָמען
איר קענט העלפֿן דעם פּאַציענט זיך אַן עצה געבן מיט זײערע סימפּטאָמען דורך ברענגען זײ אָװער־די־קאַונטער פֿאַרקילעכץ מעדיצינען, לײכטע מאכלים און פֿיל טרינקען. איר זאָלט אױך מאַכן זיכער אַז מען מעסט אָפּ זײער טעמפּעראַטור 2 מאָל אַ טאָג. פֿאַר מער אינפֿאָרמאַציע איבער זיך אַן עצה געבן מיט COVID-19 סימפּטאָמען, לײענט דעם בלאַט זיך אַן עצה געבן מיט COVID-19 אינדערהײם.
מאַכט זיכער אַז איר װײסט װיאַזױ זיך צו פֿאַרבינדן מיט דעם פּאַציענט’ס העלטקעיר פּראָװײדער. רופֿט זײער העלטקעיר פּראָװײדער זאָפֿאָרט אױב׃
- זײ האָבן שװעריגקײטן צו אָטעמען װען זײ רוען.
- זײ האָבן שװעריגקײטן צו אָטעמען װען זײ גײען קורצע מהלכים. אַ בײשפּיל פֿון אַ קורצן מהלך איז גײן פֿון אײן צומער אין אַ צװײטן, בערך 25 פֿיס (7.6 מעטער).
- זײ קריגן כעמאָטעראַפּיע און האָבן אַ נײע פֿיבער פֿון 100.4 פֿאַרענהײט (38 צעלסיוס) אָדער העכער.
- זײ האבן א פיבער פון 102 פארענהײט (38.9 צעלסיוס) אדער העכער װאָס דױערט במשך 24 שעה און װערט נישט בעסער נאכדעם װאס זײ האבן גענומען אצעטאמינאפען (acetaminophen (Tylenol®)).
- ס’איז דאָ בלוט אין זײער שלײם (sputum). (די שלײם װאָס מען הוסט אַרױף).
- זײ האָבן װײטאָג אין די ברוסט.
- דער קאָפּ טוט זײ גאָר שטאַרק װײ.
- איר אָדער זײ האָבן פֿראַגעס אָדער זאָרגן.
װיאַזױ צו פֿאַרמײדן די פֿאַרשפּרײטונג פֿון COVID-19
COVID-19 קען גאָר לײַכט אַריבערגעכאַפּט װערן פֿון אײן מענטש צו אַ צװײטן. עס קען זיך פֿאַרשפּרײטן אין טראָפּנדלעך אין די לופֿט אָדער בלײבן אױף אױבערפֿלאַכן נאָכדעם אַז אַ קראַנקער קוסט אָדער ניסט. עס קען זיך אױך פֿאַרשפּרײטן אױב מען רירט אָן אַ קראַנקן און דערנאָך רירט זיך אָן די אױגן, די נאָז און דעם מױל.
פֿאָלגט די אינסטרוקציעס אין דעם חלק כדי צו העלפֿן אָפּצושטעלן די פֿאַרשפּרײטונג פֿון COVID-19 צו אַנדערע מענטשן בײ אײך אינדערהײם און קאָמיוניטי.
פֿאַרשיידנע COVID-19 אונטערזוכונגען
דערווייַל זענען צווייערליי אונטערזוכונגען צו דיאַגנאָזן COVID-19.
- א PCR אונטערזוכונג אויכט גערופֿן אַ מאָלעקולאַר אונטערזוכונג. PCR אונטערזוכונגען זענען זייער גענוי, אָבער עס קען נעמען עטלעכע טעג צו באַקומען אייער רעזולטאַטן.
- א געשווינדיקע אונטערזוכונג, אויכט גערופֿן אַ אַנטיגען אונטערזוכונג. עס נעמט געװענליך ווייניקער ווי אַ שעה צו באַקומען אייער געשווינדיקע אונטערזוכונג רעזולטאַט. אָבער געשווינדיקע אונטערזוכונגען האבען גרעסערע וואָרשייַנלעכגקייט אז PCR אונטערזוכונגען צו געבען פֿאַלשע נעגאַטיווע רעזולטאַטן, דאס מיינט אז שנעלע טעסטס קענען ענדערש צייגן אז א מענטש האט נישט COVID-19 ווען באמת האבן זיי יא. אויב דער פּאַציענט האט COVID-19 סימפּטאָמס און באַקומט אַ ננעגאַטיווע רעזולטאַט פון די געשווינדיקע אונטערזוכונג, עס איז בעסטער אויב זיי באַקומען אַ PCR אונטערזוכונג צו מאַכן זיכער.
מיט די ביידע סאָרטן פון אונטערזוכונגען, איר וועט באַקומען אַ פּאָזיטיווע אָדער א נעגאַטיווע רעזולטאַט. אַ פּאָזיטיווע רעזולטאַט באַטייַט דעס די אונטערזוכונג ווייַזט אז איר האט COVID-19. א נעגאטיווע רעזולטאט מיינט אז די טעסט האט נישט געוויזן אז זיי האבן COVID-19.
ווען צו נאָכפאָלגן די אינסטרוקציעס
-
אויב די פאציענט האט COVID-19 סימפטאמען און ווארט פאר זייער טעסט רעזולטאטן, פאלגט אויס די אנווייזונגען ביז:
- זיי באקומען זייער טעסט רעזולטאטן און עס איז נעגאטיוו. אויב זיי האָבן אַ געשווינדיקע אונטערזוכונג און באַקומען אַ נעגאַטיווע רעזולטאַט, זיי זאָלן באַקומען אַ PCR אונטערזוכונג צו קאָנטראָלירן זייער רעזולטאַטן. פֿאָלגט די פאלגענדע אינסטרוקציעס ביז איר באַקומט אַ נעגאַטיווע PCR אונטערזוכונג רעזולטאַט.
-
אויב די פאציענט האט נישט קיין סימפטאמען און ווארט פאר זייער טעסט רעזולטאטן, פאלגט אויס די אנווייזונגען ביז:
- זיי באקומען זייער טעסט רעזולטאטן און עס איז נעגאטיוו.
-
אױב דער פּאַציענט האָט יאָ COVID-19, אָבער האָט נישט קײן סימפּטאָמען, האַלט אין אײן צו פֿאָלגן די אינסטרוקציעס ביז׃
- זיי האבן נישט געהאט קײן פיבער העכער 100.4 גראד פארענהײט (38 גראד צעלסיוס) אדורך כאטש 3 טעג אן נעמען קײן מעדיצינען װאס ברענגען אראפ פיבער. בײשפּילן פֿון די מעדיקאַמענטן שליסן אײן אַצעטאַמינאָפֿען (acetaminophen (Tylenol®)), איבופּראָפֿען (ibuprofen (Advil®)), נאַפּראָקסען (naproxen (Aleve®)), פֿולע דאָזע אַספּירין (מער װי 81 מג’ טעגליך) און אינדאָמעטאַסין (indomethacin (Tivorbex®)).עס איז גוט אויב די פאציענט נעמט בעיבי אספירין (81 מילאגראם (מג) א טאג) אויב אייער העלטקעיר פראװײדער האט זיי געהײסן אזױ צו טאן.
- זיירע אָטעם פּראָבלעמען זענען בעסער געװאָרן אָדער זײער אָטעמען איז װידער נאָרמאַל געװאָרן.
- עס איז געווען 10 אדער מער טעג פון זייער ערשטע פאזיטיווע COVID-19 טעסט.
-
אויב די פאציענט האט COVID-19 אבער האט נישט קיין סימפטאמען, פאלגט אויס די אנווייזונגען ביז:
- עס איז געווען 10 אדער מער טעג פון זייער ערשטע פאזיטיווע COVID-19 טעסט.
אויב איינע פון די פאציענט’ס COVID-19 סימפטאמען קומען צוריק, הייבט גלייך אן נאכאמאל צו אויספאלגן די אנווייזונגען און רופט זייער העלטקעיר פראוויידער.
געוויסע פאציענטן קענען זיין אנשטעקיג פאר א לאנגע צייט נאך וואס זיי האבן געהאט COVID-19. דאס מיינט אז זיי קענען נאך פארשפרייטן דעם ווירוס צו אנדערע מענטשן, אפילו אויב זיי האבן נישט קיין סימפטאמען. די פאציענט קען נאך זיין אנשטעקיג אויב:
- זיי האבן געהאט א זייער ערנסטע קעיס פון COVID-19 און זענען געווען אין די שפיטאל.
- זיי האבן זייער א שוואכע אימיון סיסטעם (צום ביישפיל, אויב זיי האבן א בלוט קענסער ווי לימפאמע אדער לוקימיע).
- זיי האבן לעצטנס געהאט א סטעם צעל טראנספלאנט.
אויב די פאציענט האט א זייער שוואכע אימיון סיסטעם אדער האט לעצטנס געהאט א סטעם צעל טראנספלאנט, רעדט צו זייער העלטקעיר פראוויידער. זיי וועלן מעגליך דארפן נעמען א PCR אדער רעפיד טעסט צו זיכער מאכן אז זיי זענען שוין נישט אנשטעקיג.
פֿאַרמײדט קאָנטאַקט מיט’ן פּאַציענט װי װײט מעגליך
- מאַכט זיכער אַז דער פּאַציענט בלײבט אין אײן צימער אָפּגעזונדערט פֿון אַנדערע מענטשן אַזױ װײט װי מעגליך.
- די פאציענט זאל נוצן אן אנדערע באדע-צימער, אויב עס איז דא.
- נוצט נישט די זעלבע עלעקטראנישע כלים (ווי א סעלפאון אדער טאבלעט), געשיר, גלעזער, קאפס, עסן געצייג, האנטוכער, אדער בעטגעוואנט פון די פאציענט.
-
אויב איר דאַרפֿט צו זיין אין די זעלבע פּלאַץ ווי דער פּאַציענט:
- בלייַבט בייַ מינדסטער 6 פֿיס (2 מעטער) אַוועק ווי פיל ווי איר קענט.
- טראגט א גוטע מאסק איבער אייער נאז און מויל, אויב מעגליך.
- עפֿענט די פֿענצטער צו ערמעגליכן די באַװעגונג פֿון לופֿט.
װאַשט זיך אָפֿט די הענט
-
װאַשט די הענט אײדער און נאָכדעם װאָס איר רירט אָן דעם פּאַציענט און אַלעס װאָס איז דירעקט אַרום דעם פּאַציענט, אָדער גײט אַרײן אין צימער װאו דער פּאַציענט געפֿינט זיך.
- אױב איר װאַשט זיך די הענט מיט זײף און װאַסער, מאַכט די הענט נאַס און זײפֿט זײ אָן. רײבט גוט די הענט במשך כאָטש 20 סעקונדעס און שװענקט אױס. װישט זיך אָפּ די הענט מיט אַן אײנמאָליגע האַנטוך און פֿאַרמאַכט דעם קראַן נוצנדיג דעם זעלבן האַנטוך. אויב איר האט נישט קיין איינמאליגע האנטוכער, איז גוט צו נוצן ריינע שמאטעס. טױשט זײ װען זײ װערן נאַס.
- אױב איר נוצט אַן אַלקאָהאָל־באַזירטע רײניגער, מאַכט זיכער אַז איר באַדעקט די גאַנצע הענט דערמיט און רײבט זײ ביז זײ װערן טרוקן.
טראגט א גוטע מאסק, הענטשוך, אדער ביידע
-
האט אן א גוטע מאסק איבער אייער נאז און מויל ווען איר זענט אין די זעלבע צימער פון די פאציענט. אַראָפּנעמען די פּנים־מאַסקע:
פאר מער אינפארמאציע וועגן טראגן א מאסק, ליינט די ארטיקלען און .
- בינדט עס אױף אָן באַרירן נישט די פֿאָדערשטע טײל.
- לייגט עס מיט אייער שמוציגע וועש. אויב איר נוצט אַ ניכטיגע פּנים־מאַסקע (א פּנים־מאַסקע איר נוצט נאָר אַמאָל), וואַרפט עס אַוועק אין אַ מיסט קאַסטן מיט אַ אונטערשלאַק און אַ דעקל.
- װאַשט זאָפֿאָרט די הענט.
- נוצט ניכטיגע הענטשקעס ווען איר באַרירט די אומריינע געשיר, באַשטעק אָדער וועש פון דעם פּאַציענט אָדער באַהאַנדלט אָדער וואַרפט אַוועק אָפּפאַל. וואַרפט אַוועק די הענטשקעס אין אַ מיסט קאַסטן מיט אַ אונטערשלאַק און אַ דעקל. דערנאָך, װאַשט זאָפֿאָרט אייער הענט.
-
נוצט אײנמאליגע הענטשקעס און א מאסקע װען איר קומט אין קאנטאקט מיט דעם פאציענט’ס קערפערליכע פליסיגקײטן, אַזױװי שליים (mucus), סלינע (שפײכעץ) און סטול (צואה). אַראָפּנעמען די הענטשקעס און די פּנים־מאַסקע׃
- נעמט אַראָפּ צו ערשט די הענטשקעס. װאַרפֿט זײ אַװעק אין אַ מיסט קאַסטן מיט אַ אונטערשלאַק און אַ דעקל.
- װאַשט זיך די הענט.
- טוט אױס די מאַסקע. בינדט עס אױף אָן באַרירן דעם פֿאָדערשטען טײל, דערנאָך לייגט עס מיט אייער שמוציגע וועש. אויב איר נוצט אַ ניכטיגע פּנים־מאַסקע, וואַרפט עס אַוועק אין אַ מיסט קאַסטן מיט אַ אונטערשלאַק און אַ דעקל.
-
װאַשט זיך װידער די הענט.
נוצט נישט איבער קיין איינמאליגע מאסקעס אדער הענטשוך. לײגט גענוצטע פּנים־מאַסקעס, הענטשקעס און אַנדערע אָפּפֿאַל אין אַ מיסט קאַסטן מיט אַ אונטערשלאַק און אַ דעקל.
רײניגט און דיסאינפֿיצירט
-
רײניגט און דיסאינפֿיצירט אײבערפֿלאַכן װאָס דער פּאַציענט באַרירט (אַזױװי אין זײער שלאָפֿצימער אָדער װאַשצימער) װען איר דאַרפֿט דאָס טאָן. ווארט ווילאנג איר קענט נאך וואס זיי האבן בארירט די אויבערפלאך. טראגט א גוטע מאסק און הענטשוך.
- אויב איר אייַנטיילט אַ װאַשצימער מיט דעם פּאַציענט, רײניגט און דיסאינפֿיצירט עס יעדעס מאָל ווען זיי נוצן עס. וואַרט ווי לאַנג ווי איר קענט נאָך זיי נוצן עס.
-
רײניגט און דיסאינפֿיצירט אײבערפֿלאַכן װאָס איר רירט אָפֿט אָן (אַזױװי פֿאָנס, רעמאוט קאָנטראָלס, קאַונטערס, טישן, טיר הענדלעך, װאַשצימער פֿיקסטשורס, טױלעטס, קיבאָרדס, טעבלעטס און טישלעך בײ די בעטן) יעדן טאָג.
- אױב די פֿלאַכן זענען שמוציג, רייניגט עס מיט זײף און װאַסער אָדער אַ היימיש רייניגונג ספּרעי אָדער א װײפּ. דאַן נוצט אַ דיסינפֿיצירער. פֿאָלגט די אינסטרוקציעס אױפֿ’ן לעיבל.
- וואשט די פאציענט’ס גענוצטע געשיר, גלעזער, קאפס, און עסן געצייג מיט זייף און הייסע וואסער אדער אין א דישוואשער.
- האלט די פאציענט’ס שמוץ-וועש אין א שמוץ-וועש האלטער. שאקלט נישט די פאציענט’ס שמוץ-וועש. וואַשט עס לויט די אינסטרוקציעס אויף די אַרטיקלען מיט די וואָרמאַסט וואַסער רעגלונג וואס איר קענט. טרוקענט עס גוט אױס. נוצט די הייסע באַשטימונג, אויב איר קענט. עס איז גוט צו מישן די וועש פון דעם פּאַציענט מיט אנדערע וועש.
עצות איבער פֿאַרװאַלטן סטרעס
עס איז גאַנץ נאָרמאַל צו זײן באַזאָרגט איבער COVID-19, בפֿרט װען איר זענט קראַנט אָדער עמיצער װעם איר האָט ליב איז קראַנק. איר קענט זיך זאָרגן פֿאַר זיך אַלײן דורך טאָן זאַכן אַזױװי׃
- רופֿן אָדער האַלטן אַ װידעאָ שמעוס מיט אַ פֿרײנד אָדער עמיצן װעם איר האָט ליב.
- אָנפֿאַנגען אַ נײע האָבי אָדער טאָן עפּעס װאָס איר האָט געװענליך נישט קײן צײט דערפֿאַר.
- נעמען אַן איבעררײס פֿון די נײעס.
MSK האָט פילע פּראָפעסיאָנאַלן, װאָלונטירן און חיזוק גרופּעס װאָס קענען אײך העלפן זיך אַן עצה געבן במשך די צײט. פֿאַר מער אינפֿאָרמאַציע און מערערע עצות װיאַזױ זיך אַן עצה געבן מיט סטרעס, לײענט דעם בלאַט װיאַזױ זיך אַן עצה געבן מיט סטרעס און אומרואיגקײט פאַראורזאַכט דורך COVID-19.
נאָך רעסורסן
פֿאַר מער אינפֿאָרמאַציע וועגן וואָס צו טאָן אויב איר אָדער אַ מענטש אין אייער שטוב האָט COVID-19, באַזוכט www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/if-you-are-sick. פֿאַר די לעצטע אינפֿאָרמאַציע וועגן ווי MSK איז צוגעגרייט פֿאַר COVID-19, באַזוכט www.mskcc.org/coronavirus
