Te informacje pomogą w przyjmowaniu składników odżywczych niezbędnych w trakcie leczenia choroby nowotworowej. Przedstawiono w nich sposoby dodawania kalorii, białka i płynów do diety. Wyjaśniono również, jak różne terapie choroby nowotworowej mogą wpływać na jedzenie i co można zrobić, aby poradzić sobie ze skutkami ubocznymi.
Odżywianie w trakcie leczenia choroby nowotworowej
Dobre odżywianie jest bardzo ważne. Już teraz możesz wprowadzić pewne zmiany, które będą pomocne w trakcie terapii. Należy rozpocząć od stosowania zdrowej diety. Zdrowa dieta w trakcie terapii oznacza spożywanie pokarmów, które zapewniają organizmowi pacjenta niezbędne składniki odżywcze. Może to wzmocnić pacjenta, ułatwić utrzymanie zdrowej masy ciała oraz pomóc w walce z infekcją. Może również zapobiegać lub łagodzić niektóre skutki uboczne terapii.
W trakcie terapii nie należy stosować restrykcyjnych ani nietypowych diet. W razie jakichkolwiek pytań dotyczących unikania określonych produktów należy skonsultować się z dyplomowanym dietetykiem klinicznym.
Wizytę u dietetyka można umówić pod numerem 212-639-7312. Wizyty są dostępne osobiście, telefonicznie lub w formie teleporady.
Wskazówki ułatwiające jedzenie
- Spożywaj 6 do 8 niewielkich posiłków i przekąsek w ciągu dnia. Może to być łatwiejsze niż spożycie 3 dużych posiłków.
- Wybieraj gotowe produkty lub posiłki, które nie wymagają dużego przygotowania lub gotowania.
- Zamień wodę na napoje kaloryczne i białkowe. Soki owocowe są zazwyczaj łatwe do picia i mogą poprawić smak innych potraw. Możesz również spróbować odżywczych suplementów w formie napojów lub koktajli.
- W razie wątpliwości zachęcamy do zadawania wszelkich pytań. Pozwól znajomym i rodzinie na przygotowanie posiłków lub robienie zakupów. Poinformuj te osoby o określonych produktach, których nie możesz lub nie lubisz spożywać. Upewnij się, że w procesie przygotowania, dostawy i przechowywania przestrzegane są stosowne wytyczne dotyczące bezpieczeństwa żywności. Zapytaj dietetyka o usługę dostawy do domu. Więcej informacji podano w artykule Food Safety During Cancer Treatment.
- Włącz tyle aktywności fizycznej, na ile zezwoli lekarz. Możesz spacerować, wykonywać ćwiczenia rozciągające, stosować trening oporowy, pracować w ogrodzie lub siedzieć na świeżym powietrzu, by korzystać z promieni słonecznych.
Wskazówki dotyczące przyjmowania odpowiedniej ilości białka i kalorii
Dietetyk może zaproponować określone pokarmy, które zwiększą ilość przyjmowanego białka i kalorii oraz zwiększą komfort jedzenia. Niektóre z tych pokarmów mogą wydawać się mniej zdrowe, ale wszystkie pokarmy mogą być pomocne w zapewnianiu składników odżywczych. Poniżej przedstawiono kilka sposobów zwiększenia ilości białka i kalorii w diecie.
Spożywaj produkty wysokokaloryczne i wysokobiałkowe
- Do przepisów i posiłków dodawaj oliwę z oliwek lub masło
- Stosuj nabiał pełnotłusty (np. pełnotłuste mleko, sery i śmietanę)
- Spożywaj awokado, masła orzechowe (np. masło z orzeszków ziemnych lub migdałów) i inne orzechy. Można również wypróbować np. pistacje, orzechy nerkowca, pestki dyni lub nasiona konopi
- Użyj mleka częściowo skondensowanego (przepis poniżej) zamiast zwykłego mleka lub wody
Pij napoje wysokokaloryczne
- Nektary i soki owocowe
- Mleko lub produkty alternatywne
- Domowe koktajle
- Smoothie
- Wstępnie przygotowane napoje jogurtowe lub kefir
Spożywaj produkty bogate w białka
- Kurczak, ryby, wieprzowina, wołowina lub jagnięcina
- Jaja
- Mleko
- Ser
- Fasola
- Orzechy i masło orzechowe
- Pokarmy zawierające soję
- Pasteryzowany bulion z kości do zup i gulaszu
Spożywaj desery
- Babka piaskowa
- Budynie
- Kremy
- Serniki
- Dodawaj bitą śmietanę, by zwiększyć kaloryczność
Łącz owoce i warzywa z białkiem
- Krojone jabłka z masłem orzechowym
- Marchewka krojona w słupki z krojonym serem
- Chlebek pita z hummusem
Dodawaj dodatkowe składniki odżywcze do przepisów
- Do kremowych zup, tłuczonych ziemniaków, koktajli i zapiekanek dodawaj bezsmakowe proteiny w proszku.
- Na przekąskę spożywaj suszone owoce, orzechy, pestki i nasiona
- Dodawaj kiełki pszenicy, mielone orzechy, nasiona chia lub mielone siemię lniane do płatków zbożowych, zapiekanek i jogurtu.
- Dodawaj kwaśną śmietanę, mleko kokosowe, mieszankę śmietany i mleka lub śmietanę kremową do tłuczonych ziemniaków, ciast i ciastek. Możesz również dodawać je do ciasta naleśnikowego, sosów, zup i zapiekanek.
- Przyrządzaj warzywa i makarony z kremowymi sosami lub skrapiaj je oliwą przed jedzeniem.
Łagodzenie objawów i skutków ubocznych poprzez żywienie
U pacjentów mogą występować różne objawy. U niektórych mogą wystąpić jeden, kilka lub wiele objawów, a inni pacjenci nie mają żadnych objawów.
W tej sekcji przedstawiono wskazówki, które mogą pomóc w następujących sytuacjach:
- Utrata apetytu
- Zaparcia (mniejsza niż zwykle liczba wypróżnień)
- Biegunka (luźne lub wodniste wypróżnienia)
- Suchość w ustach
- Ból jamy ustnej lub gardła
- Zmiany smaku
- Wczesne uczucie sytości (uczucie pełnego żołądka krótko po rozpoczęciu jedzenia)
- Nudności (uczucie potrzeby zwymiotowania) lub wymioty
- Refluks
- Zmęczenie (uczucie większego zmęczenia lub osłabienia niż zwykle)
Pacjent powinien poinformować lekarza o wystąpieniu powyższych objawów przed skorzystaniem z tych wskazówek.
W łagodzeniu skutków ubocznych może pomóc zmiana diety, ale konieczne może być również przyjmowanie leków. W przypadku otrzymania leków na receptę przyjmuj je zgodnie z zaleceniami lekarza.
Utrata apetytu
Utrata apetytu to mniejsza ochota na jedzenie. To bardzo częsty skutek uboczny leczenia choroby nowotworowej.
Poniżej przedstawiono kilka wskazówek, które ułatwiają radzenie sobie z utratą apetytu za pomocą diety.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Nudności i wymioty
Nudności mogą być spowodowane radioterapią, chemioterapią lub operacją. Przyczyną może być również ból, leki, infekcja lub stres.
Jeśli wymiotujesz, staraj się postępować z zaleceniami przedstawionymi w tej sekcji. Pamiętaj, aby odpowiednio nawadniać się napojami o dużej zawartości elektrolitów. Przykłady można znaleźć w sekcji „Nawodnienie” w tym artykule.
Poproś lekarza, jeśli potrzebujesz lek przeciwwymiotny (lek zapobiegający lub łagodzący nudności i wymioty). Poniżej podano zalecenia, jak radzić sobie z nudnościami poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Więcej informacji podano w artykule Managing Nausea and Vomiting .
Zaparcia
Zaparcia to mniejsza niż zwykle liczba wypróżnień. W przypadku zaparcia wypróżnienia mogą być:
- Zbyt twarde
- Zbyt małe
- Utrudnione
- Rzadsze niż zwykle
Zaparcia mogą być powodowane przez wiele czynników, w tym dietę, aktywność i styl życia. Przyczyną zaparć mogą być również niektóre chemioterapie i leki przeciwbólowe.
Przyjmuj wszelkie leki na zaparcia zalecane przez lekarza. Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z zaparciami poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Biegunka
Biegunka to luźne lub wodniste wypróżnienia, częstsze niż zazwyczaj wypróżnienia lub połączenie obu tych sytuacji. Wówczas pokarm szybko przechodzi przez układ trawienny. W takiej sytuacji woda i składniki odżywcze nie są w odpowiednim stopniu wchłaniane przez organizm.
Przyczyną biegunki może być:
- Leczenie choroby nowotworowej i inne leki
- Operacja żołądka, jelit lub trzustki
- Wrażliwość na jedzenie
Przyjmuj leki przeciwbiegunkowe zgodnie z zaleceniami zespołu ds. opieki. Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z biegunką poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Więcej informacji można znaleźć w Managing Diarrhea
Suchość w ustach
Przyczyny suchości w ustach:
- Chemioterapia
- Radioterapia
- Leki
- Zabieg operacyjny głowy i szyi
- Infekcje
Suchość w ustach może być przyczyną ubytków i próchnicy zębów. Należy dbać o czystość jamy ustnej, zwłaszcza w przypadku suchości.
Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z suchością w ustach poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Owrzodzenia jamy ustnej i gardła
Owrzodzenia jamy ustnej i gardła mogą być powodowane przez niektóre rodzaje chemioterapii. Przyczyną może być również radioterapia głowy lub szyi. Ból jamy ustnej lub gardła może utrudnić jedzenie. Należy przyjmować przepisane leki na ból jamy ustnej i gardła zgodnie z zaleceniami zespołu ds. opieki.
Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z bólem jamy ustnej i gardła poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Zmiany smaku
Chemioterapia, radioterapia i niektóre leki mogą powodować zmiany smaku.
Smak składa się z 5 głównych odczuć: słonego, słodkiego, pikantnego, gorzkiego i kwaśnego. Zmiany smaków różnią się w zależności od osoby. Najczęściej występujące zmiany obejmują odczuwanie gorzkiego i metalicznego posmaku w ustach. Czasami pokarm może nie smakować w żaden sposób. Te zmiany często ustępują po zakończeniu leczenia.
Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie ze zmianami smaku poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Wczesne uczucie sytości
Wczesne uczucie sytości to sytuacja, w której znacznie wcześniej niż zwykle podczas posiłku nasz poczucie nasycenia. Przykładowo możesz mieć wrażenie, że nie możesz zjeść nic więcej, mimo że jesteś dopiero w połowie posiłku.
Przyczyną wczesnego uczucia sytości może być:
- Operacja żołądka
- Zaparcia
- Niektóre leki
- Wielkość guza
Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z wczesnym uczuciem sytości poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Refluks
Choroba refluksowa przełyku (GERD) występuje, gdy treść żołądka cofa się do przełyku. Niektóre leki stosowane podczas chemioterapii, radioterapii i inne leki, takie jak leki sterydowe, mogą powodować refluks.
Zespół ds. opieki może przepisać leki łagodzące objawy refluksu. Poniżej omówiono sposoby radzenia sobie z refluksem poprzez dietę.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Zmęczenie
Zmęczenie to uczucie większego zmęczenia lub osłabienia niż zwykle. Jest ono najczęściej występującym skutkiem ubocznym nowotworu i leczenia choroby nowotworowej. Może powstrzymywać pacjenta od wykonywania codziennych czynności. Może również wpływać na jakość życia i ograniczać przyswajanie leczenia.
| Najważniejsze wskazówki |
|---|
|
Więcej informacji podano w artykułach Managing Your Chemotherapy Side Effects i Managing Cancer-Related Fatigue.
Suplementy diety
Suplementy diety obejmują witaminy, minerały i suplementy ziołowe.
Większość pacjentów uzyskać niezbędne składniki odżywcze ze zbilansowanej diety. Niektóre suplementy diety mogą również wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi w trakcie terapii. W razie zamiaru stosowania suplementów diety lub jakichkolwiek pytań z nimi związanych porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub dietetykiem.
Bezpieczeństwo żywności
W trakcie leczenia choroby nowotworowej organizm ma większe problemy ze zwalczaniem infekcji. Ważne jest, by upewnić się, że spożywane pokarmy są bezpieczne. Ograniczy to ryzyko chorób przenoszonych drogą pokarmową (zatrucie pokarmowe) i innych infekcji. Więcej informacji podano w artykule Food Safety During Cancer Treatment.
Nawodnienie
W trakcie leczenia choroby nowotworowej bardzo ważne jest dbanie o nawodnienie (przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów). Można się nawadniać płynami innymi niż woda. Poniżej podano przykładowe płyny:
- Zupy, bulion, consommé lub rosół.
- Woda sodowa, woda gazowana, soki owocowe i warzywne, płyny nawadniające, takie jak Gatorade lub Pedialyte, herbata, mleko, koktajle mleczne (zobacz rekomendacje poniżej) lub gorąca czekolada.
- Także pokarmy, które zwiększają przyjmowanie płynów, takie jak żelatyna (Jell-O), lody wodne, lody lub mrożone desery.
Przygotuj własne smoothie lub koktajle
Koktajle i smoothie to doskonały sposób odżywiania, jeśli nie możesz lub nie masz ochoty na spożywanie stałych pokarmów. Na podstawie poniższych informacji możesz samodzielnie lub przy pomocy opiekuna przygotować własny koktajl lub smoothie w domu.
Więcej informacji podano w artykule Nourishing Smoothie and Hot Latte Recipes.
Porozmawiaj z dietetykiem, z czego warto przygotować koktajl. Możesz dostosować smoothie do swoich preferencji. Oto kilka sugestii:
Krok 1: wybierz bazę (płyn) |
|
Krok 2: wybierz białko |
|
Krok 3: dodaj kolor |
|
Krok 4: dodaj więcej składników odżywczych |
|
Aby przygotować smoothie, najpierw dodaj płyn do blendera. Następnie dodawaj pozostałe składniki i miksuj do uzyskania gładkiej konsystencji.
Podwójne mleko
| Składniki i instrukcje | Wartości odżywcze |
|---|---|
Zmiksuj w blenderze i wstaw do lodówki. | W porcji 236 ml (8 uncji):
|
Przykładowe menu zwykłej diety
| Posiłek | Przykładowe menu zwykłej diety |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
| Posiłek | Przykładowe menu zwykłej diety |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
| Posiłek | Przykładowe menu zwykłej diety |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
| Posiłek | Przykładowe menu zwykłej diety |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
Przykładowe menu diety wegetariańskiej
| Posiłek | Przykładowe menu diety wegetariańskiej |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
| Posiłek | Przykładowe menu diety wegetariańskiej |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
Przykładowe menu diety wegańskiej
| Posiłek | Przykładowe menu diety wegańskiej |
|---|---|
| Śniadanie |
|
| Przekąska poranna |
|
| Lunch |
|
| Przekąska popołudniowa |
|
| Obiad |
|
| Przekąska wieczorna |
|
Dodatkowe pozycje menu:
Owoce: jabłko, banan, pitaja, gujawa, kiwi, liczi, mango, melon, pomarańcza, papaja, marakuja, brzoskwinia, ananas, plantan, granat, mandarynka, tamaryndowiec
Warzywa: kiełki fasoli, buraki, gorzki melon, pak choi, brokuł, kapusta, taro, marchewka, maniok, kapusta pastewna, rzodkiew, kłębian, grzyby, okra, rzodkiewki, papryka, groch cukrowy, kabaczki, bataty, orzech wodny, juka, cukinia
Ziarna: amarantus, jęczmień, chleb (w tym naan, pita, roti, tortilla), kasza gryczana, płatki zbożowe, kuskus, krakersy, owsianka, kukurydza, proso, makaron, komosa ryżowa, ryż
Białko zwierzęce: wołowina, ryby, mięso kozie, jagnięcina, wieprzowina, drób, owoce morza
Białko roślinne: fasola, soczewica, orzechy, masło orzechowe, nasiona, tempeh, tofu
Produkty mleczne: ser (w tym Cotija, Oaxaca, paneer, queso fresco), kefir, mleko (w tym bez laktozy), jogurt W przypadku nietolerancji laktozy wybieraj opcje bez laktozy.
Źródła informacji
Academy of Nutrition and Dietetics (AND)
www.eatright.org
AND to organizacja zawodowa zrzeszająca dyplomowanych dietetyków. Witryna internetowa zawiera informacje o najnowszych wskazówkach dietetycznych i badaniach oraz dane ułatwiające znalezienie dietetyka w najbliższej okolicy. Akademia publikuje również Kompleksowy przewodnik po żywności i żywieniu (The Complete Food & Nutrition Guide), który zawiera ponad 600 stron informacji o żywności, żywieniu i zdrowiu.
American Institute for Cancer Research
www.aicr.org
800-843-8114
Dysponuje informacjami na temat badań dotyczących diety i zapobiegania chorobom nowotworowym, a także materiały edukacyjne i przepisy.
Cook For Your Life
www.cookforyourlife.org
Wiele przepisów i pomysłów kulinarnych dla pacjentów z chorobami nowotworowymi. Przepisy można wyszukiwać według typu diety i skutków ubocznych leczenia.
FDA Center for Food Safety and Applied Nutrition
www.fda.gov/AboutFDA/CentersOffices/OfficeofFoods/CFSAN/default.htm
Przydatne informacje na temat bezpieczeństwa żywności.
Centrum medycyny integracyjnej i dobrostanu
www.msk.org/integrativemedicine
Nasze Centrum medycyny integracyjnej i dobrostanu oferuje szereg usług, które uzupełniają tradycyjną opiekę medyczną. Należą do nich muzykoterapia, terapie holistyczne, terapia tańcem i ruchem, joga i terapia dotykowa. Aby umówić się na wizytę i skorzystać z tych usług, należy zadzwonić pod numer 646-449-1010.
Centrum medycyny integracyjnej i dobrostanu świadczy również usługi poradnictwa w zakresie żywienia i suplementów diety. Więcej informacji na temat suplementów ziołowych i innych można znaleźć na stronie www.msk.org/herbs.
W Centrum medycyny integracyjnej i dobrostanu można również umówić się na konsultacje z lekarzem. Lekarze wspólnie z pacjentem opracują plan zdrowego trybu życia oraz radzenia sobie ze skutkami ubocznymi. Aby umówić się na wizytę, należy zadzwonić pod numer 646-608-8550.
Witryna internetowa MSK poświęcona dietetyce
www.msk.org/nutrition
Skorzystaj z naszych planów diet i przepisów, aby wypracować zdrowe nawyki żywieniowe w trakcie leczenia choroby nowotworowej i po terapii.
National Institutes of Health Office of Dietary Supplements
http://ods.od.nih.gov
301-435-2920
Aktualne informacje na temat suplementów diety.
Dane kontaktowe do ośrodków dietetycznych w MSK
Każdy pacjent MSK może umówić się na wizytę u jednego z naszych dietetyków klinicznych w celu terapii żywienia medycznego. Nasi dietetycy kliniczni są dostępni w wielu placówkach na Manhattanie i w poniższych oddziałach regionalnych:
-
Memorial Sloan Kettering Basking Ridge
136 Mountain View Blvd.
Basking Ridge, NJ 07920 -
Memorial Sloan Kettering Bergen
225 Summit Ave.
Montvale, NJ 07645 -
Memorial Sloan Kettering Commack Nonna’s Garden Foundation Center
650 Commack Rd.
Commack, NY 11725 -
Memorial Sloan Kettering Monmouth
480 Red Hill Rd.
Middletown, NJ 07748 -
Memorial Sloan Kettering Nassau
1101 Hempstead Tpk.
Uniondale, NY 11553 -
Memorial Sloan Kettering Westchester
500 Westchester Ave.
West Harrison, NY 10604
Aby umówić się na wizytę u dietetyka klinicznego w jednej z naszych placówek, należy skontaktować się z biurem ds. planowania żywienia pod numerem 212-639-7312.
